W dzisiejszych czasach większość osób jest świadomych, że nadmierne spożywanie cukru szkodzi zdrowiu. Cukier niszczy zęby i prowadzi do otyłości. Nie dostarcza organizmowi niczego wartościowego poza energią i uzależniającym słodkim smakiem. Cukier zwiększa ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych w sposób bezpośredni lub pośredni. Nadmierne jego spożycie powoduje nadwagę i otyłość, co prowadzi do wystąpienia nadciśnienia, cukrzycy typu 2, chorób metabolicznych. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby w zdrowej diecie cukier stanowił mniej niż 10% dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Dla dorosłej osoby jest to ok. 200 kcal, czyli około 10-12 łyżeczek. Jednak cukier spożywamy mniej lub bardziej świadomie, bo występuje on wszędzie od ketchupu, po jogurty owocowe, na pieczywie kończąc. Warto w trosce o swoje zdrowie ograniczać jego spożycie. Według WHO zmniejszenie ilości wolnych cukrów w diecie do poziomu poniżej 5% dziennego zapotrzebowania kalorycznego może przynieść dodatkowe korzyści zdrowotne.
Co zamiast cukru?
Na rynku dostępne są różne zamienniki cukru. Można je podzielić według następujących grup:
- Płyny i syropy: syrop daktylowy, syrop z agawy.
- Proszki: ksylitol, erytrol.
- Inne np. sproszkowane rośliny (liść stewii).
Czym można posłodzić herbatę lub kawę?
Do słodzenia herbaty i napojów idealnie sprawdzi się ksylitol lub erytrol. Słodziki te należą do tej samej grupy związków zwanej alkoholami wielowodorotlenowymi, alkoholami cukrowymi, polialkoholami.
Erytrol czy ksylitol?
Wiele badań wykazało, że cukier brzozowy pomaga zapobiegać próchnicy, tworząc warstwę ochronną na zębach i pomaga zachować naturalne pH w jamie ustnej. Utrudnia bakteriom przywieranie do zębów. Jest popularny w wielu produktach dentystycznych. Ksylitol nie podwyższa poziomu glukozy we krwi oraz insuliny. Ksylitol posiadają również właściwości antyoksydacyjne, ma to duże znaczenie dla osób z cukrzycą. Już samo obniżenie poziomu cukru we krwi poprzez zastąpienie cukru ksylitolem ogranicza niekorzystne efekty związane z hiperglikemią, a dodatkowo jeszcze słodzik ten jest antyoksydantem, czyli niwelują wolne rodniki, które powodują stany zapalne w organizmie.
Spożywanie go w większej ilości może powodować biegunkę, wzdęcia czy niestrawność. Zalecana maksymalna dawka dzienna to 40 gram dla osoby dorosłej. Jednak nie wszyscy reagują na niego tak samo, więc tolerancja może być różna. Ksylitol jest tak samo słodki jak cukier, można go stosować w stosunku 1:1. Ma natomiast mniej kalorii i niski indeks glikemiczny. Można go wykorzystywać jako zamiennik cukru, w prawie każdym przepisie. Nie nadaje się tylko do crème brulee, ponieważ nie tworzy twardej powierzchni jak cukier.
Słodzik ten może być stosowany przez diabetyków gdyż nie wpływa ma poziom insuliny i glukozy we krwi. Ma 0 kcal, dlatego polecany jest szczególnie tym, którzy dbają o szczupłą sylwetkę i nie chcą zrezygnować z odrobiny słodyczy w swojej diecie. Erytrol podobnie jak ksylitol wykazuje działanie przeciwpróchnicze i antyoksydacyjne.
Nadmierne spożycie erytrolu może powodować wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, co jest charakterystyczne dla polialkoholi. Jednak w przypadku erytrolu maksymalne dawki są 2 razy większe niż przy spożywaniu ksylitolu. Można przyjąć za dawkę dzienną erytrolu następujący przelicznik 1 g na 1 kg ciała. Należy jednak obserwować swój organizm.